TELEBISTAN OASIS BAT

El Inconformista Digital egunkarian Emilio Sales Almazanen artikulu bat irakurri ahal dugu Errepublika garaiko eskolei buruz.
Artikuluan idazleak telebistan emandako saio bat ("Cronicas") laburtu digu. Beste partaiden artean Salamankako irakaslea den Francisco de Luis, Hezkuntzaren Historian katedratikoa den Antonio Molero eta Valentziako Unibertsitateko irakaslea Juan Manuel Hernández Soria adituek garai horretako eskola, eta gero, frankismo garaian jasandako errepresioa azaldu zituzten.
Noizean behin bada ere, telebistan oasis bat topa dezakegu hainbeste "prentsa arrosa" eta interes gabeko debateen artean.

GARBIKETA BATZORDEAK

Hezkuntzan jasandako garbiketa 1936ko uztailaren 18an, hau da, gerra hasi bezain laister, hasi bazen ere, 1936ko azaroaren 18an plazaratutako erret dekretu baten bidez itxura legala eman zitzaion.
Wikipedia entziklopedi librean "Depuración del magisterio: Comisiones depuradoras" izeneko artikuluan ondo baino hobeto azaltzen zaigu garbiketa horren prozesua, eta hori egiteko sortu ziren "garbiketa batzordeak" eta haien eginkizunak.

LOLA VELASCO - ERREPUBLIKAKO MAISTRA BAT FRANKISMO GARAIAN

Lola El Saucejoko (Sevilla) maisuaren iloba zen. Argi eta garbi gogoratzen ditu Errepublika garaiko eskola eta bere metodo pedagogikoak; berak, frankismo garaian aplikatuko zituenak, hain zuzen ere.
1934. urtean Magisteritza bukatu zuen eta 1936an oposaketak egin zituen, Gerra Zibila hasi baino 7 egun lehenago; bere azterketen emaitzak hor nonbait galdu egin ziren. Lola ez zen kikildu, ordea, eta kartzelatik pasatu eta gero, azkenean maistra lanpostua lortu zuen.
Berak ez du ahaztu errepublikako eskolan ikasitakoa, ikasleei errespetua, ikasleen motibazioa eta tratu indibidualizatua, besteak beste.
Oso artikulu polita eta, aldi berean, interesgarria.

Artikulu osoa

EUSKAL MAISU-MAISTREN GARBIKETA

"Euskal maisu-maistren garbiketa Gerra Zibilean eta Frankismoaren hasieran" artikulu honetan Maite Ostolaza Gasteizko Irakasle Eskolako irakasleak ez du hezkuntzaren funtzioaz azterketa bat egin nahi baizik eta gertakari historikoa azaldu: Euskal Herriko maisu-maistren frankismopean jasan zuten "depurazioa", hain zuzen ere.

Adibide gisa, Bizkaian auzo eskoletako irakasleen %60 kargutik bota zuten. Benetan artikulu interesgarria.

IRAKURTZEKO

Gogoratuko duzuenez, hasierako post batean filme bat gomendatu nizuen blogg honen gaiarekin lotuta, "Mitxeleten mingaina".

Post honetan gaiarekin topatu ditudan liburuak aipatu nahi dizkizuet.

• Purga de maestros en la Guerra Civil. La depuración del Magisterio en la provincia de Burgos.

• El garrote de la depuración: Maestros vascos en la Guerra Civil y el primer Franquismo (1936-1945), Ostolaza Esnal, Maitane

• Maestros de la República, Los otros santos, los otros mártires. Iglesias, Maria Antonia

Espero dut zuek gozatzea!

KONTROLA ETA ERREPRESIOA

Artikulu honetan Sara Ramos Zamorak gobernu frankistak Gaztela-Mantxan irakaslegoan egindako garbiketa aztertu du.
Egileak Gaztela-Mantxan izandako garbiketa beste probintzietan izandakoarekin alderantzen du. Gainera, zigor motak aztertu ditu eta generoaren arabera emaitzen ezberdintasunez mintzatzen zaigu. Bukatzeko hausnarketa egiten du eta inork gehiago jakin nahi badu, berak erabilitako bibliografia agertzen da.
Berak bere artikuluan esaten duen bezala, gero eta interes gehiago dago "garaileen" historia ez dena plazaratzeko, eta hemendik eskertzen diegu lan horretan dihardutenei.

KLANDESTINITATEAN

Klandestinitatean aritu ziren ehundik gora andereñok sei milioi euroko ordaina jasoko dute.
Gizarte Segurantzak aintzat hartuko ditu frankismoaren garaian euskara irakasten eman zituzten urteak.
Artikulu osoa

Argazkia DEIA egunkaritik hartuta dago.

ELBIRA ZIPRITIA (1906-1982)

Elbira Zipritia, Zumaian jaio zen baina donostiar petoa izan zen. Donostiako ikastolako sorreran garrantzi handiko emakumea ez ezik abertzale sutsua izan zen eta Ira ezizenez sinatzen zituen bere hitzaldiak.

Bere etxean klandestinitatean lan egin zuen maistra bezala, eta umeei irakasten zien lehenego gauza norbaitek nora zihoazen galdetuz gero gezurra kontatzea zen.

MITXELETEN MINGAINA

Blog honen gaia aukeratu dudanean Manual Rivasek idatzitako "¿Que me queres, amor?" liburuan azaltzen den "A lingua das bolboretas" ("Mitxeleten mingaina") ipuina etorri zait burura. Agian ezaguna egingo zaizue 1999an Jose Luis Cuerdak zuzendutako filmagatik. Hona hemen filmaren zatitxo bat.
1936an Galiziako herri bateko irakasle baten gorabeherak azaltzen dira. Post honetan ipuin osoa gaztelaniaz edo galegoz irakurtzeko aukera duzue goiko ipuinaren izenburuan sakatzean. Goza ezazue!

ONGI ETORRI

Ongi etorriak blog berri honetara. Bilboko irakasle eskolan Haur Hezkuntzako ikaslea nauzue eta 3. mailako "Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak" ikasgaian, blog bana sortuko dugu, beste kontu batzuen artean. Ikasgaiaren hiperloturan sakatzen baduzue, Carlos Castaño irakaslearen blogean sartuko zarete eta hor ikaskide guztien blogak ikus ditzakezue.
Nire blog honetan Errepublika garaian edota Frankismoa ezarri zutenean hezkuntza egoeraz sakondu nahi nuke. Hona ailegatu zaretenoi interesgarria eta baliagarria izatea espero dut.
Oraindik lehen pausuak ematen ari gara, baina laster postak plazaratzen hasiko gara. Laister arte!